E-mail wyświetla się niepoprawnie?
Zobacz w przeglądarce
 
Panoptykon.org
 
 
PanOptyka #151
 
4 czerwca 2024 r.
 
 
 

 

 
Temat numeru
 
Inwigilacja: czy to legalne? Nie. Teraz mamy na to papiery
 
 
 
 
Ten newsletter wysyłamy w dniu wolności i praw obywatelskich, obchodzonym 4 czerwca na pamiątkę pierwszych po II wojnie światowej wolnych wyborów w Polsce. 10 lat temu z tej okazji pisaliśmy list do Baracka Obamy, który odwiedził Polskę w 25. rocznicę tego wydarzenia (namawialiśmy go, żeby zajął się inwigilacją ze strony amerykańskich służb).
 
Co się zmieniło od tego czasu? W Stanach Zjednoczonych niewiele, ale jest szansa, że coś się wreszcie zmieni w Polsce. A to wskutek wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który uwzględnił naszą skargę na niekontrolowaną inwigilację. I stwierdził, że brak kontroli nad działaniami służb narusza prawo do prywatności. Podkreślił też, że służby mają zbyt łatwy dostęp do danych telekomunikacyjnych, czyli np. billingów, a inwigilacja bez kontroli sądu, którą może prowadzić ABW na podstawie ustawy antyterrorystycznej, jest niezgodna z konwencją o ochronie praw człowieka.
 
Pozostaje zatem usiąść w fotelu i czekać na zmiany? Raczej nie, i to mimo deklaracji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego Adama Bodnara oraz Tomasza Siemoniaka, zwierzchnika polskiej Policji i wszystkich służb, którzy odnieśli się do wyroku kilka godzin po jego publikacji. Zapowiedzieli wykonanie wyroku i – co ważne – zaangażowanie organizacji pozarządowych i środowiska akademickiego w przygotowanie nowych przepisów.
 
Przeczytaj analizę (dostępna też po angielsku)
 
 

 

 
Analiza
 
Antykoncepcja awaryjna bez prywatności
 
 
 
 
Pigułkę „dzień po” można dostać w aptece po przeprowadzeniu wywiadu przez farmaceutę lub farmaceutkę. To efekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie antykoncepcji awaryjnej, które weszło w życie 1 maja 2024 r.
 
Wylewanie dziecka z kąpielą – ten frazeologizm przychodzi na myśl w naszej pracy tak często, że aż robi się to nudne. Niestety, tu jest podobnie: ważny cel jest realizowany kosztem, którego można by uniknąć. W tym wypadku ceną poprawy dostępu do środków farmaceutycznych będzie ograniczenie prywatności.
 
Dlaczego? Bo dane pacjentek mają trafić do centralnej bazy. Konkretnie trafi tam „przebieg wywiadu” wraz z imieniem, nazwiskiem, PESEL-em i adresem zamieszkania. Czy trafią tam szczegóły wywiadu? Tego Ministerstwo Zdrowia nie sprecyzowało. Jeśli jednak tak się stanie, rejestry medyczne, do których niekontrolowany dostęp ma m.in. Centralne Biuro Antykorupcyjne, wzbogacą się o intymne szczegóły życia kobiet, które zgłoszą się do apteki po antykoncepcję awaryjną.
 
Przeczytaj naszą analizę
 

 

 
Badanie
 
Jak platformy mieszają w demokracji algorytmami rekomendującymi treści
 
Sensacyjne nagłówki klikają się lepiej niż wyważone polemiki. To sprawia, że są bardziej widocznie na platformach społecznościowych takich jak Facebook, których algorytmy premiują „angażujące” treści. Nie brakuje wśród nich przekazu antyunijnego i nacjonalistycznego. To zaś niebezpieczne paliwo dla trwającej właśnie kampanii przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Ślizganie się na fali sensacji i wykorzystywanie polaryzacji gwarantuje zasięgi. Politycy biorą udział w tym wyścigu, bo widoczność w Internecie przekłada się na ich pozycję w sondażach. A mocna pozycja w sondażach przyciąga kolejnych wyborców. I tak dalej…
 
W ten sposób, premiując w systemach rekomendacyjnych najbardziej angażujące treści, platformy internetowe mieszają w europejskiej demokracji.
 
Na przykład Facebook – platforma najczęściej wykorzystywana przez polityków do prowadzenia kampanii – zarabia w najlepsze, ale ludzie powoli mają dość. 54% użytkowniczek i użytkowników social mediów uważa, że platformy społecznościowe nie robią wystarczająco dużo, żeby ograniczać wyświetlanie szkodliwych treści, a 61% chciałoby, żeby platformy internetowe przestały domyślnie profilować ich na podstawie danych o zachowaniu. Komisja Europejska wszczęła oficjalne dochodzenie w sprawie tego, czy Meta dość skutecznie przeciwdziała dezinformacji na swoich platformach społecznościowych.
 
Przeczytaj artykuł
 

 

 
Zaproszenie
 
Panoptykon obchodzi 15. urodziny
 
 
 
 
Działamy już od 15 lat. Po życzeniach i ciepłych słowach, które dostajemy od ludzi, widać, że nie tylko my dostrzegamy, jak intensywne i owocne były to lata. I pewnie dlatego zazwyczaj nie mamy czasu na świętowanie… Ale tym razem postanowiliśmy, że będzie inaczej! Zapraszamy na otwartą część obchodów urodzin Panoptykonu.
 
Gdzie: Bar Studio, Pałac Kultury i Nauki, pl. Defilad 1, Warszawa
Kiedy: 6 czerwca 2024 r., godz. 20.00
Co mamy w planie: Koncert grupy Lomi Lomi i dancing z DJ Karlą Brumi
 
Zapraszamy!
 

 

 
Polecamy także
 
Panoptykon 4.0: Czy jesteśmy gotowi na sztuczną inteligencję? Szkoła przyszłości. Rozmowa z Paulą Bruszewską
 
 
 
 
Skoro sztuczna inteligencja już zdaje maturę z języka polskiego, czy czas zamknąć szkoły? Bynajmniej! To czas na głęboką reformę edukacji – nie tylko metod uczenia, ale przede wszystkim celów. Szkoła musi stać się miejscem, w którym dzieci rozwijają miękkie umiejętności – te, w których technologia nie zastąpi człowieka – i krytyczne myślenie, które pozwoli im tę technologię nadzorować.
 
W tym odcinku podcastu Panoptykon 4.0 Katarzyna Szymielewicz rozmawia z Paulą Bruszewską, prezeską Fundacji Zwolnieni z Teorii.
 
Słuchaj podcastu Panoptykon 4.0 na stronie panoptykon.org lub przez RSS w ulubionej apce. Znajdziesz nas też na popularnych platformach streamingowych.
 

 
Walcz o wolność i prywatność!
 
Wspieraj Fundację Panoptykon darowiznami
 
 

 
Fundacja Panoptykon
Orzechowska 4/4
02-068 Warszawa
 
Redakcja i kodowanie: Anna Obem. Konsultacja: Dominika Chachuła, Dorota Głowacka, Wojciech Klicki, Katarzyna Szymielewicz. Korekta: Urszula Dobrzańska. Archiwum: Aleksandra Iwańska.
 

 
Obserwuj nas na
 
Mastodonie
 
 
 
 

 
Subskrybuj newsletter
 
Zrezygnuj z newslettera
 
Archiwalne numery
 
Zrezygnuj ze wszystkich mailingów od Panoptykonu