W tym miesiącu zapraszamy do lektury subiektywnego przeglądu wypowiedzi i doniesień z zakresu działania instytucji publicznych, które mogą najmocniej wpłynąć na ochronę naszych praw.

Po pierwsze: sztuczna inteligencja. Polski rząd wdraża unijne rozporządzenie o sztucznej inteligencji. Z naszej perspektywy wygląda to wyjątkowo dobrze: projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji (jak na razie) nie przyznaje służbom prawa stosowania technologii do rozpoznawania twarzy w czasie rzeczywistym. Nie łudzimy się, że temat jest już załatwiony – służbom to rozwiązanie niekoniecznie się spodoba.

Jest tylko jeden problem: wyjątkowo krótka lista instytucji, które – chroniąc nasze prawa – będą mogły uzyskać wgląd do wnętrza systemów sztucznej inteligencji. Nie ma na niej np. Rzecznika Praw Obywatelskich, który twierdzi, że nie dysponuje wystarczającymi zasobami, i z góry odcina sobie możliwość skutecznego działania. Ani Urzędu Ochrony Danych Osobowych, który podobno w ogóle nie został zapytany, czy chce mieć taką możliwość.

Po drugie: służby. Pojawiły się kolejne dowody na to, że kiedy służby nie są pod kontrolą, dochodzi do nadużyć. Tym razem ze strony funkcjonariuszy Straży Granicznej, którzy zaglądali do bazy PESEL bez żadnego związku z prowadzonymi postępowaniami. Po co? Na przykład – żeby sprawdzić adres byłego męża, z którym funkcjonariuszka toczy spór o opiekę nad dzieckiem, lub żeby pobrać numery 59 cudzoziemek do kontaktu „w celach prywatnych”.

Po trzecie: Unia Europejska. W listopadzie zapadły decyzje dotyczące składu Komisji Europejskiej. Przysłuchiwaliśmy się zapowiedziom Henny Virkkunen i Michaela McGratha, czyli z naszej perspektywy dwóch kluczowych osób w Komisji. Wiemy już, jak zapatrują się na problemy związane z funkcjonowaniem platform internetowych. Czy będą dość zdeterminowani, by skutecznie egzekwować nowe przepisy i nie ugiąć się przed lobbingiem korporacji? Czas pokaże.