Wiadomość wyświetla się niepoprawnie? Aby zobaczyć wersję online kliknij tutaj

Logo PanOptyka

PanOptyka #134
5 stycznia 2023 r.

Panoptykon od dłuższego czasu postuluje ograniczenie możliwości manipulowania wyborcami za pomocą śledzących reklam w sieci. Chcielibyśmy też lepszej ochrony przed decyzjami podejmowanymi z udziałem systemów wykorzystujących sztuczną inteligencję. Doczekaliśmy się: Unia Europejska na poważnie zajęła się regulacją obydwu tych obszarów. Tymczasem na polskim podwórku znów straszy Tor i wiceminister sprawiedliwości.

DZIAŁAMY

TEMAT PANOPTYKONU
REKLAMA POLITYCZNA
   

Wkrótce rozstrzygnie się, czy będziemy chronieni przed nadmiernym targetowaniem reklamy politycznej bazującym na informacjach o nas. W Unii Europejskiej trwają prace nad przepisami, które to uregulują. Wyjaśniamy, dlaczego ta ochrona jest ważna dla demokracji i co w tej sprawie może zrobić polski rząd.

TEMAT PANOPTYKONU
AI POD KONTROLĄ
   

Rada Unii Europejskiej przyjęła swoją wersję aktu o sztucznej inteligencji. Taką regulację wymusza rosnąca popularność systemów wykorzystujących uczące się algorytmy, a szczególnie ich zastosowanie w coraz istotniejszych obszarach życia (medycynie, edukacji, rekrutacji, ubezpieczeniach czy zarządzaniu usługami publicznymi).

Jest też zła wiadomość. Z projektu rozporządzenia (w wersji przyjętej przez Radę UE) wypadły przepisy zakazujące zdalnego biometrycznego rozpoznawania twarzy. To jedna z najgorętszych kwestii w europejskiej debacie o tym, jakie granice powinien mieć rozwój sztucznej inteligencji. Czy ten kompromis utrzyma się w trójstronnych negocjacjach Rady, Komisji i Parlamentu Europejskiego? Przekonamy się wiosną tego roku.

TEMAT PANOPTYKONU
BÓJ SIĘ SZPIEGA
   

Wciąż nie przyzwyczailiśmy się do ustanawiania prawa w drodze konferencji i wywiadów prasowych. Niecierpliwie czekamy na opublikowanie na stronach rządowych projektu zmian definicji szpiegostwa, którymi od miesięcy straszy opinię publiczną wiceminister sprawiedliwości.

TEMAT PANOPTYKONU
TORA NIE WPUSZCZAJĄ
   

„Wiele rządowych stron internetowych całkowicie blokuje ruch z adresów IP używanych przez węzły należące do sieci Tor, przy czym nie ma znaczenia, czy IP jest exit-nodem, czy nie” – ta informacja trafiła do nas pod koniec grudnia.

Urzędnicy nie pierwszy raz przestraszyli się Tora. W 2016 r. z pomocą podległego Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego zespołu CERT przekonaliśmy Kancelarię Premiera, że nie ma powodu się bać. KPRM przestała blokować nasze maile, których wcześniej nie wpuszczała na swoje podwórko tylko dlatego, że na naszym serwerze stała bramka Tora. Ta historia wydarzyła się w spokojniejszych cybernetycznie czasach, ale trzymamy kciuki za powodzenie i tej interwencji.

INFORMUJEMY

Akt o sztucznej inteligencji do poprawki. W grudniu wraz z grupą europejskich organizacji broniących praw cyfrowych wezwaliśmy Radę Unii Europejskiej, żeby uzupełniła swój projekt aktu o sztucznej inteligencji o gwarancje dla praw człowieka. Chcemy, żeby ludzie mogli zgłosić skargę, jeśli system AI narusza ich prawa; mieli możliwość otrzymania wyjaśnienia istotnych decyzji, które podejmowane są z wykorzystaniem AI (nawet jeśli w procesie brał udział człowiek); byli informowani, że mają do czynienia z AI – zwłaszcza jeśli takie zetknięcie niesie wysokie ryzyko naruszenia ich praw; a wszystkie podmioty wdrażające systemy wysokiego ryzyka (również te dbające o bezpieczeństwo publiczne) miały obowiązek przeprowadzania analizy wpływu AI na prawa człowieka.


RPO zwalnia zastępczynię. Wraz z grupą innych polskich organizacji, biorących udział w inicjatywie „Nasz Rzecznik”, wystąpiliśmy do Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka z prośbą o wyjaśnienie powodów nagłego odwołania dr Hanny Machińskiej ze stanowiska zastępczyni RPO.


„Fundacje rodzinne” to nie fundacje. Dołączyliśmy do stanowiska Forum Darczyńców i Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych w sprawie stworzenia „fundacji rodzinnych”, które byłyby facto podmiotami biznesowymi. „Nazwanie planowanej w projekcie instytucji »fundacją« (…) może doprowadzić fundacje do utraty społecznego zaufania i niemożności realizacji celów statutowych”. Wśród propozycji alternatywnych nazw dla nowego bytu znalazły się m.in. „rodzinny fundusz sukcesyjny”, „ordynacja” i „fundusz rodzinny”, które nie żerują na pozytywnych skojarzeniach z organizacjami pozarządowymi.

PODCAST PANOPTYKON 4.0

O tym, kto rządzi światem i dlaczego tak często górę biorą lęki, w najnowszym odcinku podcastu Panoptykon 4.0 rozmawialiśmy z Tomaszem Stawiszyńskim – sceptycznym entuzjastą teorii spiskowych, filozofem i publicystą.

Zaś o tym, jak wygląda praca ludzi demaskujących fake newsy i czy ten wysiłek w ogóle ma sens, a także czy platformy pomagają, czy bardziej przeszkadzają w docieraniu do prawdy, rozmawialiśmy z Mateuszem Cholewą – analitykiem Stowarzyszenia Demagog, pierwszej w Polsce organizacji fact-checkingowej.

WIEDZA

Ubezpieczyciele niechętnie tłumaczą, w jaki sposób wyliczają wysokość składki. I to mimo obowiązku wyjaśnienia zautomatyzowanej decyzji, który wynika z RODO. Grupa skandynawskich badaczy i badaczek sprawdziła, jak wywiązuje się z tego 26 firm ubezpieczeniowych z Danii, Finlandii, Holandii, Polski i Szwecji. W badaniu wzięli udział nasi Ochotnicy i Ochotniczki. Dziękujemy!


Czym naprawdę jest spersonalizowana reklama (wbrew pozorom wcale nie jest to reklama dopasowana do potrzeb użytkowników i użytkowniczek) i jakie ma negatywne konsekwencje? Przeczytaj wywiad Euractiv.pl z Dorotą Głowacką, ekspertką Panoptykonu.

WPŁAĆ DAROWIZNĘ

Panoptykonową tradycją jest już, że w grudniu wysyłamy przesyłkę osobom, które w 2022 r. zdecydowały się przekazać nam darowiznę lub wpłacić 1% podatku. Jeśli jesteś jedną z tych osób, ale przesyłka do ciebie nie dotarła, daj nam znać! Napisz maila na fundacja@panoptykon.org, podając swoje imię, nazwisko i adres, na który mamy zaadresować przesyłkę.

Staramy się szanować papier i nie drukujemy bez powodu. Jeśli nie chcesz otrzymywać od nas przesyłek pocztowych i wystarczą ci informacje przesyłane mailem, koniecznie daj nam znać!

Dziękujemy, że jesteś z nami, i zachęcamy do dalszego wspierania naszych działań.

Wpłać darowiznę:

  • jednorazowo – korzystając z narzędzia do szybkiego przelewu online;
  • regularnie co miesiąc – składając w banku stałe zlecenie na rzecz Panoptykonu (nr konta: PL 43 1440 1101 0000 0000 1044 6058, PKO Bank Polski);

Powiedz znajomym, że warto nas wspierać! Szukasz argumentów? Tutaj znajdziesz ujęte w telegraficznym skrócie zestawienie naszych działań w 2022 r.

 
  Mailing wysłany przez:
Fundacja Panoptykon
Orzechowska 4/4
02-068 Warszawa

Wspieraj nasze działania!
Nr konta: 43 1440 1101 0000 0000 1044 6058
KRS: 0000327613

 

Redakcja i kodowanie: Anna Obem
Konsultacja: Dominika Chachuła, Wojciech Klicki, Katarzyna Szymielewicz
Korekta: Urszula Dobrzańska
Archiwum: Aleksandra Iwańska

Zamów newsletter PanOptyka
Archiwalne numery

 

Rezygnacja z newslettera PanOptyka

Rezygnacja z wszystkich mailingów od Fundacji Panoptykon

 
 
   

Działania organizacji w latach 2022–2024 dofinansowane z Funduszy Norweskich w ramach programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy