PanOptyka nr 37
4 grudnia 2014 r.

LISTOPAD POD ZNAKIEM...

Kosztowny eksperyment, które Ministerstwo Pracy od jakiegoś czasu prowadzi na bezrobotnych, utrudnia sytuację osobom, które i bez tego nie mają łatwo. Opublikowany przez Dziennik Internautów podręcznik profilowania, który zawiera klucz oceniania odpowiedzi interesantów, pokazuje, że twórcy eksperymentu widzą świat bezrobotnych w czarno-białych barwach, bez odcieni szarości. Ministerstwo powołane do zwalczania nierówności społecznych jeszcze je umacnia, kwalifikując np. osoby opiekujące się dziećmi czy osobami starszymi – które potrzebują szczególnego wsparcia – jako te, które mają nikłą szansę powrotu na rynek pracy i które na (prawie) żadną pomoc nie mogą liczyć. Sprawą zainteresowała się już Rzecznik Praw Obywatelskich. Tymczasem my postanowiliśmy zapytać urzędy pracy, jak profilowanie działa w praktyce. Odpowiedzi, które do nas spływają, potwierdzają zastrzeżenia zgłaszane przez nas na etapie tworzenia nowego prawa. Wkrótce opublikujemy wnioski z tego badania.

Ministerstwo Pracy rozkręca spiralę nadzoru także w stosunku do innej bardzo licznej grupy osób w trudnej sytuacji. Zmiana przepisów dotyczących świadczeń rodzinnych przewiduje możliwość żądania przez urzędników danych od szkół, przychodni, pracodawców, banków czy SKOK-ów. Po naszych protestach ministerstwo wycofało się z propozycji pozyskiwania danych bankowych, ale w projekcie pozostały inne kontrowersyjne pomysły.

Projekt umowy dotyczącej przekazywania danych pasażerów linii lotniczych do Kanady trafił do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sędziowie z Luksemburga przyjrzą się umowie o PNR pod kątem zgodności z Kartą praw podstawowych na wniosek Parlamentu Europejskiego. Przed głosowaniem zabiegaliśmy o poparcie tej inicjatywy przez polskich eurodeputowanych. Gromadzenie danych o pasażerach linii lotniczych pierwotnie miało pomagać w organizacji podróży, np. koordynacji przesiadek czy zapewnieniu wegetariańskich posiłków na pokładzie. Jednak najpierw Stany Zjednoczone, a potem kolejne państwa dostrzegły w danych PNR nieprzebrane źródło informacji, które można analizować pod kątem zwalczania przestępczości i przeciwdziałania terroryzmowi – dziś wegetariański posiłek może spowodować, że znajdziesz się pod lupą amerykańskiego wywiadu.

Ogłaszamy alarm dla przeciwników blokowania i cenzurowania sieci! Pod starym zgranym pretekstem ochrony dzieci przed pornografią wraca szkodliwy pomysł cenzurowania sieci. Mimo krytyki GIODO i Biura Analiz Sejmowych, negatywnej odpowiedzi MAiC i sprzeciwu przedstawicieli organizacji pozarządowych (w tym naszego) grupa posłów chce zobowiązać Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji do przygotowania rozwiązań, które zagwarantują rodzicom „prawo dostępu do internetu wolnego od pornografii”. Z kolei Ministerstwo Finansów chce za pomocą blokowania ograniczyć hazard w Internecie. Bez względu na wartości, na jakie powołują się decydenci w celu przeforsowania cenzury Internetu, jest to szkodliwe i niebezpieczne rozwiązanie. Przypominamy debatę, która odbyła się kilka lat temu wokół równie szkodliwego pomysłu stworzenia Rejestru Stron i Usług Niedozwolonych.

Kamery upowszechniły się i spowszedniały się do tego stopnia, że wiele osób już ich nie zauważa. Beztrosko traktuje je także wielu administratorów systemów monitoringów, którzy nie zmieniają ustawionych przez producentów danych dostępowych. W ten sposób obrazy z ich kamer może obejrzeć każdy bez wychodzenia z domu.

ONZ stara się pokazać, że problem ingerencji w prywatność obywateli nie jest jej obojętny. Nowo przyjęta rezolucja wzywa państwa do poszanowania prywatności obywateli i wprowadzenia mechanizmów umożliwiających dochodzenie roszczeń przez osoby poddane masowej inwigilacji.

Już tradycyjnie wydarzenia związane z przypadającym 11 listopada Świętem Niepodległości sprowokowały prezydenta do zgłaszenia propozycji zaostrzenia prawa dotyczącego wolności zgromadzeń. My, jak co roku, przypomnieliśmy dwa najważniejsze argumenty przeciwko temu pomysłowi: już teraz mamy prawo zabraniające niszczenia mienia publicznego, atakowania funkcjonariuszy i zwykłych ludzi – wystarczy je egzekwować. Ograniczenie wolności zgromadzeń uderzy zaś w obywateli, którzy szanują prawo. Na razie wniosek prezydenta o przyspieszenie prac nad projektem zawierającym m.in. pomysł zasłaniania twarzy czeka na odpowiedź parlamentu.

Miliard użytkowników Facebooka otrzymało informację o nowej polityce prywatności, którą portal wprowadza w życie od 1 stycznia 2015 r. Przypominamy, na co zwrócić uwagę, przeglądając nowe ustawienia prywatności.

Obawiasz się, że Twój komputer może być zainfekowany oprogramowaniem śledzącym? Program Detekt pomoże Ci to sprawdzić. Niektórzy eksperci przestrzegają jednak, że program nie wykryje bardziej zaawansowanych programów szpiegujących, a dając użytkownikom złudne poczucie bezpieczeństwa, tylko im szkodzi.

Kapitan Ameryka bohaterem... kolejnego tekstu w naszym cyklu edukacyjnym. Polecamy tekst Anny Walkowiak o profilowaniu rodem z filmów science fiction, które staje się elementem naszego codziennego życia. W drugim tekście z serii Urszula Dobrzańska analizuje biometryczny nadzór w klasycznym już „Raporcie mniejszości”.

W dniach 27-30 grudnia odbędzie się 31. Chaos Communication Congres (31C3) w Hamburgu – największe w Europie spotkaniu hakerów i aktywistów. Będzie tam można spotkać także przedstawicieli Fundacji Panoptykon.

Wesprzyj działania Fundacji Panoptykon, przekazując darowiznę na konto: 43 1440 1101 0000 0000 1044 6058.