Wiadomość wyświetla się niepoprawnie? Aby zobaczyć wersję online kliknij tutaj

Logo PanOptyka

PanOptyka nr 53
6 kwietnia 2016 r.

MARZEC POD ZNAKIEM…

TEMAT PANOPTYKONU
MONITORING
   

W marcu, podobnie jak w poprzednich miesiącach, żyliśmy tematem nowych uprawnień służb i niepokojących zapowiedzi rządu dotyczących ustawy antyterrorystycznej. Ale nie tylko tym. Innym ważnym problemem, który staraliśmy się poruszyć, było stosowanie w oddziałach NFZ kamer z funkcją nagrywania dźwięku. Po zasygnalizowaniu nam tego problemu przez zaniepokojoną osobę wystosowaliśmy pytania o monitoring do wszystkich oddziałów NFZ. Okazało się, że w wojewódzkich oddziałach w Krakowie i w Kielcach rzeczywiście są zamontowane kamery rejestrujące rozmowy. Naszym zdaniem nagrywanie dźwięku w urzędzie stanowi olbrzymią i nieuprawnioną ingerencję w prywatność. Szczególnie dotyczy do miejsc, w których dzielimy się informacjami o stanie zdrowia.

Ten problem pokazuje, jak bardzo brakuje w Polsce regulacji prawnej działania monitoringu. Dwie pierwsze wersje założeń do ustawy przewidywały zakaz rejestrowania dźwięku. Niestety, samej ustawy jak nie było, tak nie ma. Przy okazji wniosku wystosowanego przez Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczącego tej ustawy przypomnieliśmy, jak długo śledzimy postępy – a raczej ich brak – w pracy nad nią.

Do nagrywających dźwięk oddziałów NFZ wystosowaliśmy pisma w tej sprawie. Niestety nasze argumenty tylko częściowo spotkały się ze zrozumieniem, dlatego zastanawiamy się, jak inaczej można rozwiązać ten problem. Zachęcamy też naszych sympatyków, aby razem z nami tropili stosowanie kamer z dźwiękiem. Jednym z pomysłów na działanie jest wystosowanie pytania do często odwiedzanych instytucji o stosowanie monitoringu rejestrującego dźwięk – na naszej stronie podpowiadamy, jak to zrobić.

DZIAŁAMY

TEMAT PANOPTYKONU
1%
   

Na rozliczenie podatku dochodowego pozostał niecały miesiąc. W tym roku po raz pierwszy można przekazać 1% podatku Fundacji Panoptykon. Wsparcie finansowe od osób indywidualnych pozwoli nam na większą elastyczność i umożliwi szybkie reagowanie na niebezpieczne inicjatywy. A to – jak pokazują ostatnie zmiany w prawie – jest niezbędne. Na naszej stronie znajdują się wszystkie przydatne informacje na temat przekazania jednego procenta. Nasz numer KRS: 0000327613.


TEMAT PANOPTYKONU
SŁUŻBY
   

W marcu poinformowaliśmy o wynikach naszego badania na temat tego, jak często służby sięgały po dane obywateli w 2015 r. Statystyki liczby zapytań o dane telekomunikacyjne, choć niższe niż rok wcześniej, wciąż oscylują w okolicach 2 mln. Tendencją rzucającą się w oczy jest czterokrotny wzrost – w porównaniu do 2014 r. – zainteresowania danymi internetowymi. Wejście w życie tzw. ustawy inwigilacyjnej może sprawić, że popłyną one do służb jeszcze szerszym strumieniem. Dlaczego? Piszemy o tym w naszym tekście.


TEMAT PANOPTYKONU
OCHRONA DANYCH
   

Zwróciliśmy się do Rzecznika Praw Obywatelskich o skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego części przepisów ustawy wdrażającej program „Rodzina 500+”, które mogą naruszać prywatność obywateli. Resort musi zweryfikować, kto ma prawo korzystać ze świadczenia, ale mamy wątpliwości, czy zakres gromadzonych informacji na pewno odpowiada jedynie tej potrzebie. Co więcej, zmiany dotyczące ochrony danych osobowych nie dotyczą tylko osób korzystających z programu.


Fundacja Panoptykon przyłączyła się do apelu o renegocjację tzw. Tarczy Prywatności, czyli porozumienia między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi na temat warunków przekazywania danych obywateli UE za ocean. Inicjatorem apelu jest organizacja Access Now. Tarcza Prywatności ma zastąpić Safe Harbour, wcześniejsze porozumienie tego typu, które zostało zakwestionowane przez Trybunał Sprawiedliwości UE.


TEMAT PANOPTYKONU
PROCES LEGISLACYJNY
   

Powstało Obywatelskie Obserwatorium Demokracji, czyli serwis internetowy stworzony z inicjatywy grupy organizacji pozarządowych zaniepokojonych sposobem stanowienia prawa w Polsce w ostatnim czasie. Na stronie Obserwatorium znajdą się przede wszystkim opinie i stanowiska dotyczące praw obywatelskich, ładu demokratycznego oraz sposobu funkcjonowania instytucji państwowych.


TEMAT PANOPTYKONU
INTERNET
   

Ministerstwo Cyfryzacji przedstawiło projekt założeń strategii cyberbezpieczeństwa RP, a my podzieliliśmy się naszymi wątpliwościami dotyczącymi tej propozycji. Przede wszystkim niepokoi nas zapowiadane wyłapywanie anomalii za pomocą systemu monitorowania punktów wymiany ruchu internetowego. Nie od dziś wiadomo, że tego typu działania mogą służyć masowej inwigilacji.


Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego potwierdziła, że nasz serwer w sieci Tor i jego bramka przekaźnikowa nie stanowią zagrożenia dla administracji publicznej. Przypomnijmy: część korespondencji adresowanej z fundacyjnej skrzynki nie docierała do niektórych organów państwowych (m.in. ministerstw), co spowodowane było tym, że nasz serwer „należy” do sieci Tor. ABW potwierdziła słuszność naszej interpretacji przepisów – nasze działania nie są ani nielegalne, ani groźne.


TEMAT PANOPTYKONU
CYFROWA WYPRAWKA
   

Już za kilka dni poznamy zwycięzców akcji „Cyfrowa Wyprawka w każdej szkole i bibliotece”. Przed kapitułą konkursową czeka nie lada wyzwanie: w ramach akcji spłynęło do nas 150 relacji z działań zrealizowanych przez edukatorów z całej Polski. Najciekawsze relacje opublikujemy na stronie Cyfrowej Wyprawki, a zwycięzcy wezmą udział w szkoleniu na temat bezpiecznego i świadomego korzystania z nowych technologii. Jednak już teraz możemy wszystkim uczestnikom pogratulować ogromnego zaangażowania i kreatywności.

INFORMUJEMY

Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie tzw. ustawy naprawczej z grudnia zeszłego roku, która, jak się okazało, narusza Konstytucję RP. Wyrok ucieszył nas, ponieważ przyjęte przepisy w praktyce paraliżowały pracę Trybunału – instytucji stojącej na straży praw człowieka.


FBI zwróciło się do firmy Apple o umożliwienie dostępu do danych z iPhone'a domniemanego zamachowca z San Bernardino. Komunikacyjny gigant odmówił współpracy, argumentując to troską o prywatność użytkowników. Sprawa jest o tyle ważna, że nie dotyczy tylko obywateli USA, ale wszystkich użytkowników sprzętu Apple'a. Z uwagą śledzimy sprawę.


Czy automatyczne profilowanie wszystkich podatników to dobry sposób na wyłapanie tych nieuczciwych? Nasze obawy wynikają z opublikowanego przez Ministerstwo Finansów projektu ustawy zakładającej stworzenie nowych narzędzi informatycznych służących administracji podatkowej. Projekt nie został wcześniej poddany konsultacjom społecznym, a wątpliwości co do jego kształtu ma też GIODO.


Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z pytaniem o to, jak przebiegnie zapowiadana relokacja uchodźców do Polski. Więcej tu pytań niż odpowiedzi, zwłaszcza w kontekście ostatniej deklaracji premier Beaty Szydło, informującej, że przyjęcie do Polski uchodźców jest w tym momencie niemożliwe.


Władze Krakowa pracują nad uchwałą regulującą – poza reklamą wielkopowierzchniową – także warunki grodzenia osiedli. Przypominamy, że płoty wokół osiedli stały się w ostatnim czasie zmorą polskich miast: zmieniają topografię przestrzeni, nie sprzyjają relacjom społecznym, a co najważniejsze – przyzwyczajają do funkcjonowania pod nadzorem.

POLECAMY

Ostatnie zmiany w prawie można porównać do stopniowego wykręcania przez państwo kolejnych „bezpieczników” chroniących prawa obywatelskie. Polecamy tekst Wojciecha Klickiego o tym, jak „owoce z zatrutego drzewa”, ręcznie sterowana prokuratura i masowa inwigilacja aktywności w sieci prowadzą do coraz większego ograniczania wolności.


Na łamach „Polityki” Katarzyna Szymielewicz pisze o smart cities, czyli inteligentnych (a może przemądrzałych?) miastach. A w piśmie „Komputer Świat” prezeska Panoptykonu wypowiada się na temat ustawy inwigilacyjnej i odpowiada na pytanie, czy jest się czego bać. W zeszłotygodniowym, nowszym numerze „Polityki” także cytowana jest jej opinia na temat ostatnich zmian legislacyjnych.


Wesprzyj działania Fundacji Panoptykon, przekazując darowiznę na konto: 43 1440 1101 0000 0000 1044 6058.

  Jeśli nie chcesz dostawać więcej informacji od nas, kliknij tutaj   Newsletter PanOptyka można zamówić przez stronę internetową Fundacji Panoptykon lub pisząc maila na adres: newsletter@panoptykon.org   Mailing wysłany przez:
Fundacja Panoptykon
Orzechowska 4/4
02-068 Warszawa

Skontaktuj się z nami