PanOptyka #101
9 kwietnia 2020 r.

MIESIĄC POD ZNAKIEM...

Wzorem innych państw nasz rząd również postanowił zaprząc technologię do walki z koronawirusem. Instalacja aplikacji „Kwarantanna domowa”, którą recenzowaliśmy dla Was ledwie dwa tygodnie temu, jest już obowiązkowa dla każdego, kto został poddany przymusowej izolacji. Czy można zmuszać obywateli do jej instalowania? Mamy wątpliwości. Szereg pytań nasuwa również ProteGO, rozwiązanie promowane przez Ministerstwo Cyfryzacji, które korzystając z funkcji Bluetooth, ma ustalać, czy nie zetknęliśmy się z osobą zakażoną, i na tej podstawie decydować, czy możemy wrócić do normalnego życia, czy też powinniśmy zostać w domach.

Wspólnie z naukowcami i ekspertami z branży IT przedstawiliśmy 7 filarów, na których muszą być oparte rozwiązania techniczne służące walce z pandemią. Pod apelem podpisali się nie tylko specjaliści ochrony danych osobowych czy przedstawiciele organizacji pozarządowych, ale też praktycy na co dzień zajmujący się analizą i wykorzystywaniem danych. 7 filarów to warunek, by rozwiązania wprowadzane przez rząd były zgodne z obowiązującym prawem i cieszyły się społecznym zaufaniem. Także EDRi przypomniało, że wyjątkowy czas nie oznacza zawieszenia najważniejszych zasad ochrony prywatności.

Boimy się o zdrowie swoje i swoich bliskich. Boimy się o przyszłość. Izolacja potęguje strach. Wraz z pandemią, która w jeden tydzień rozmontowała nam życie społeczne, ten strach rozlał się i stał się naszym wspólnym doświadczeniem, a zarazem kluczowym czynnikiem, który teraz kształtuje debatę polityczną. Dlatego musimy o nim rozmawiać. Musimy się z nim wspólnie zmierzyć. Zapraszamy na szczególny odcinek podcastu Panoptykon 4.0. Swoimi refleksjami o strachu i jego indywidualnych i społecznych konsekwencjach podzielili się: Adam Bodnar, Cveta Dimitrova, Wojciech Klicki, Andrzej Leder, Ewa Łętowska oraz Wojciech Wiewiórowski.

W sierpniu 2016 roku zapytaliśmy Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, ile razy skorzystała z możliwości podsłuchiwania cudzoziemców podejrzewanych o terroryzm bez konieczności uzyskiwania zgody sądu (to najbardziej kontrowersyjne uprawnienie, jakie ABW uzyskała na mocy tzw. ustawy antyterrorystycznej). Po przejściu całej ścieżki sądowej szef służby ponownie odmówił nam udzielenia tej informacji. A my… ponownie pójdziemy do sądu.

W maju upłynie pierwsza rocznica złożenia pozwu w sprawie SIN vs Facebook. Po pierwszych korzystnych decyzjach dla blokowanej organizacji sprawa utknęła w sądzie na długie miesiące. Mamy nadzieję, że mimo epidemiologicznej zamrażarki przetłumaczony pozew trafi w końcu do prawników platformy.

W Polsce działa 100 tysięcy organizacji społecznych, a pole ich aktywności jest niezwykle szerokie. Czy da się stworzyć wspólny kodeks dobrych praktyk przetwarzania danych osobowych dla całego sektora? Według nas nie, ale Konfederacja Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej miała na ten temat inne zdanie. Tej stustronicowej lektury z czystym sumieniem nie polecamy.

ATAKI NA MEDIA. Dziennikarze coraz częściej padają ofiarą ataków w sieci. Wiele z nich to nie spontaniczne akty sprzeciwu społeczności o odmiennych poglądach, ale precyzyjnie zaplanowane akcje hejterskie. Kto za nimi stoi? W marcu Reporterzy bez Granic opublikowali listę 20 „najgorszych cyfrowych drapieżników”, którzy na różne sposoby starają się zamknąć usta dziennikarzom.

DŁUŻSZA LEKTURA. Jeżeli kwarantanna uwolniła Ci pokłady czasu na pogłębioną lekturę, zajrzyj do naszego raportu o śledzeniu w sieci lub do poradnika RODO. Masz prawo. Może warto wykorzystać nagłe nadwyżki godzinowe na odzyskanie kontroli nad swoimi danymi? Nie zapomnij też zamówić raportu o reklamie politycznej na Facebooku (opublikujemy go jeszcze w kwietniu). Rodzicom przypominamy szczególnie o stronie z krótkimi animacjami oraz o Cyfrowej Wyprawce, gdzie znajdą dużo materiału do rozmów z latoroślami o prywatności w Internecie.

PODCASTY ZAWSZE ZA DARMO. Media prześcigają się w ofertach na czas epidemii, które mają umilić nam czas spędzany w odosobnieniu. Przypominamy: żeby posłuchać podcastów Panoptykonu, nie potrzebujesz subskrypcji. Wszystkie odcinki są zamieszczone na naszej stronie oraz na stronie TOK FM w wolnym dostępie. Można też dodać je do ulubionej aplikacji przez kanał RSS lub odsłuchać na YouTubie. W tym miesiącu polecamy szczególnie ostatnie odcinki:

• o stosunku Polaków do robotów, z psychologiem dr. Konradem Majem;
• o kryzysie reklamy, z socjolożką prof. Anną Gizą i prawniczką Karoliną Iwańską.

TRZYMAJ GARDĘ. Telekonferencje, wideoczaty i płatności wyłącznie kartą. W związku z pandemią nawet osoby, które na co dzień starają się zachować zdrowy dystans do technologii, zostały zmuszone do intensywniejszego korzystania z niej. Zanim zainstalujesz kolejną aplikację, zajrzyj do naszego treningu prywatności.

Za kilka dni stuknie nam 11 lat! Dziękujemy, że jesteście z nami w sukcesach i porażkach, zarówno kiedy wszystko wydaje się iść ku lepszemu, jak i kiedy los zaskakuje nas niespodziankami. Obecna sytuacja skłania nas do refleksji, że oto życie zatoczyło koło – i tak jak 11 lat temu – znów będziemy musieli mierzyć się z narracją, że aby obronić się przed niewidzialnym wrogiem (kiedyś byli to terroryści, dziś jest to wirus), musimy zrezygnować z naszych praw i wolności. Czeka nas długa walka. Jeżeli chcesz nas w niej wspomóc, podziel się z nami 1% swojego podatku lub wspieraj nas darowiznami. I trzymaj się zdrowo!

Wspieraj nasze działania!
Nr konta: 43 1440 1101 0000 0000 1044 6058
KRS: 0000327613

Redakcja: Maria Wróblewska
Konsultacja: Wojciech Klicki
Korekta: Urszula Dobrzańska
Redakcja techniczna: Anna Obem

Newsletter PanOptyka można zamówić przez stronę internetową Fundacji Panoptykon.

Jeśli chcesz zrezygnować z subskrypcji newslettera PanOptyka, kliknij tutaj.

Jeśli nie chcesz dostawać od nas żadnych mailingów, kliknij tutaj.