PanOptyka nr 32
2 lipca 2014 r.

CZERWIEC POD ZNAKIEM...

8 czerwca obchodziliśmy 65. rocznicę wydania książki „Rok 1984”. W tym dniu zorganizowaliśmy przedpremierowy pokaz animacji wyprodukowanych przez Fundację Panoptykon. To nasza pierwsza próba wytłumaczenia w kilka minut, na czym polega nadzór w różnych sferach życia codziennego i dlaczego warto się z tym problemem mierzyć – zobaczcie, czy nam się udało :-) Animacje są dostępne w sieci.

Listę czerwcowych uroczystości zamknęły 5. urodziny Fundacji Panoptykon, które hucznie obchodziliśmy 14 czerwca. Najważniejsze sukcesy, działania, wyzwania i porażki opisaliśmy w przygotowanym z tej okazji raporcie „Kontrolujemy kontrolujących. 5 lat Fundacji Panoptykon”. Dodatkiem specjalnym do tej publikacji jest garść praktycznych porad, jak chronić swoją prywatność.

Z akcją „Inwigilacja to nie wolność” łączyła się kolejna ważna data – 5 czerwca 2013 roku zostały opublikowane pierwsze dokumenty udostępnione przez Edwarda Snowdena. W ramach podsumowania „roku Snowdena” na naszej stronie opublikowaliśmy polityczny kalendarz wydarzeń po wybuchu afery PRISM oraz podsumowanie akcji „100 pytań o inwigilację”. W koalicji z Helsińską Fundacją Praw Człowieka i Amnesty International uruchomiliśmy również stronę dedykowaną tej akcji. Znajdziecie na niej odpowiedzi na pytania, które zadaliśmy polskim władzom w reakcji na doniesienia o amerykańskich programach masowej inwigilacji.

Panoptykon dołączył także do koalicji 400 organizacji, które 5 czerwca upomniały się o 13 zasad, których stosowanie przez rządy zwiększa ochronę praw człowieka w nadzorze nad komunikacją elektroniczną. Tymczasem opinia publiczna poznaje kolejne informacje przekazane przez Edward Snowdena. Wynika z nich, że służby amerykańskie udostępniały państwom Unii Europejskiej narzędzia do prowadzenia inwigilacji własnych obywateli w zamian za dostarczenia NSA (amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego) zdobytych w ten sposób danych.

Ponownie spotkaliśmy się w sądzie ze Służbą Kontrwywiadu Wojskowego, która nie odpowiedziała na pytanie o to, jak często siega po dane użytkowników usług internetowych i telekomunikacyjnych (np. billingi). SKW argumentowała, że pytanie Fundacji nie dotyczy informacji publicznej. Co ciekawe, pozostałe służby zapytane o to samo, nie miały problemu z udzieleniem odpowiedzi. To, że informacja o którą pytamy, ma status „publicznej” potwierdził również w swoim wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który uwzględnił naszą skargę i uznał, ze informacja, o którą pytamy ma status publicznej, a SKW jest w stanie bezczynności.

Swój pierwszy raport przejrzystości opublikował Vodafone. Takie publikacje są próbą pokazania skali zainteresowania państwa użytkownikami usług danej firmy. Raport Vodafone nie koncentruje się jednak na danych, ale na problemach i prawnych dylematach, jakie pojawiają się w sytuacji, gdy służby, takie jak policja, starają się uzyskać informacje o internautach.

Od dłuższego czasu Fundacja Panoptykon interesuje się tym problemem. Nie tak dawno przeprowadziliśmy pilotażowe badania dotyczące zasad i skali udostępniania danych użytkowników usług internetowych polskim służbom. To co nas szczególnie niepokoi, to niejasne podstawy prawne przekazywania danych oraz brak niezależnych mechanizmów kontroli nad ich wykorzystywaniem przez służby. Wyniki naszych prac przedstawiliśmy m.in. na czerwcowym Transparency Summit w Berlinie.

W maju i w czerwcu Kamil Śliwowski z Fundacji Panoptykon wspólnie z Wojtkiem Boguszem z Front Line Defenders przeprowadzili cykl specjalnych warsztatów dla pracowników Stowarzyszenia Amnesty International Polska. Warsztaty obejmowały kwestie dotyczące bezpieczeństwa w sieci, ochrony prywatności i naukę szyfrowania maili. Natomiast wakacyjne miesiące planujemy wykorzystać na opracowywanie nowych materiałów edukacyjnych, które pojawią się na stronie Cyfrowej Wyprawki.

Gorąco zachęcamy Was do wzięcia udziału w zbiórce publicznej, która pomoże nam sfinansować dalsze działania edukacyjne.

Czy Łomża będzie pierwszym miastem w Polsce, w którym mieszkańcy będą mogli kupić bilet komunikacji miejskiej tylko za pomocą odcisku palca?

Katarzyna Szymielewicz, prezeska Fundacji Panoptykon, została członkinią Rady do Spraw Cyfryzacji powołanej przez ministra Rafała Trzaskowskiego.

Drgnęły prace nad reformą przepisów o ochronie danych osobowych. Na ostatnim spotkaniu Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (JHA) udało się osiągnąć porozumienie w jednej z kluczowych kwestii: regulacji transferów danych do krajów spoza terytorium Unii Europejskiej.

Do końca 2014 roku ma ruszyć internetowe konto pacjenta. Aplikacja ma pozwolić pacjentom na sprawdzenie on-line informacji o ich historii zdrowia. Niestety w dyskusji o nowych rozwiązaniach brakuje krytycznej refleksji o prywatności.

W grudniu 2013 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ogłosiło projekt założeń ustawy o monitoringu wizyjnym. Niestety przez ostatnie pół roku resort nie wykonał kolejnego kroku i nie przygotował projektu samej ustawy.

Austriacki Trybunał Konstytucyjny uchylił przepisy zobowiązujące operatorów do przechowywania i udostępniania służbom danych telekomunikacyjnych. Oznacza to, że już kolejny sąd konstytucyjny w UE uznał nieograniczony dostęp organów ścigania do billingów, danych o abonencie, geolokalizacji czy numerze IP za niemożliwy do pogodzenia z prawem do prywatności.

Od kilku tygodni polska opinia publiczna żyje dyskusją wokół nagrań opublikowanych przez redakcję „Wprost”. Czy osoby publiczne mają prawo do prowadzenia prywatnych rozmów? Nasz głos w sprawie.

Mundialowe szaleństwo trwa w najlepsze, ale czy organizacja nawet najbardziej popularnych zawodów sportowych usprawiedliwia ograniczanie praw człowieka?

Zapraszamy na VII Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarządowych, które w tym roku odbędzie się w dniach 8-15 września. Jest to największe w Polsce spotkanie osób zaangażowanych w działalność obywatelską. Fundacja Panoptykon też weźmie udział w tej imprezie.

Wesprzyj działania Fundacji Panoptykon, przekazując darowiznę na konto: 43 1440 1101 0000 0000 1044 6058.